Het was een ongebruikelijk tafereel. Net had ik uit de papieren zak vijf spruiten gepakt en afgehaald toen ik op tafel van alles zag bewegen. Ik keek eens goed; pissebedden! Even keek ik vol afschuw naar de beestjes, die compleet buiten hun gebruikelijke kader over het tafelblad liepen. En, het moet gezegd, die ik toch liever zag in de context van een opgelichte stoeptegel. Toen bedacht ik een list. Ik pakte een magnetronbakje en wipte de beestjes met behulp van een schutblaadje van een spruit in het bakje. Dat vond ik wel wat.
De spruitjes waren paars en kwamen uit onze tuin, de Warmoezerij, een community moestuin op GOUDasfalt waarvan ik beheerder ben. Daar had ik ze laatst per verrassing zien pronken aan de stam van een paarse plant, die tot dan toe in ieders beleving een rode kool was geweest. Hij was uit zichzelf opgekomen en niemand had er echt aandacht aan besteed. Nu had ik het kunnen weten, want de planten lijken veel op elkaar; de paarse spruit onderscheidt zich doordat hij meer de hoogte in gaat. Een collega vrijwilliger haalde de grootste vruchten eraf en gaf ze me mee naar huis.
Natuurlijk gedrag
Daar begon dus het bewuste afhalen. Bij de opvolgende spruitjes werd ik me er meer en meer van bewust dat ik de woning van een pissebed aan het ontmantelen was. Zo gauw het buitenste blaadje afviel liet ik het spruitje vallen, zodat de eventuele bewoner de benen zou kunnen nemen. Dat werkte aardig. Gaandeweg verzamelde ik steeds meer beestjes in het bakje. Het grappigste kwam toen ik er, eigenlijk onbewust, een paar schutblaadjes bij deed. Toen ik na een minuut in het bakje keek zag ik ineens geen beestje meer lopen. Pas als ik er licht mee schudde kwamen ze van onder het schutblaadje tevoorschijn. Mooi, natuurlijk gedrag.
Lieveheersbeestjes
Al handelend tuimelde mijn hoofd nog wat verder. Over hoe mooi het eigenlijk is dat we op de tuin een huis bieden aan deze en zoveel andere dieren. Dit was voor mij al het jaar van het insect; niet eerder keek ik zo gefascineerd naar al dat kleine leven op de planten en in de bodem. De lente begon met luizen, die we bestreden door lieveheersbeestjes over te zetten. Praktischer biologische bestrijding zou er niet meer langskomen. En nu, nu het seizoen voorbij was, zag hoe die ene, toevallige spruitenplant het thuis was van zoveel kleine beestjes. Dat maakte me blij.
Doodgespoten
Tot ik me realiseerde dat deze diertjes op spruitenplanten door heel Nederland, worden doodgespoten met bestrijdingsmiddelen. Vanuit het moment aan mijn keukentafel een onbegrijpelijke, andere wereld. Want natuurlijk was het niet heel fijn om op deze manier spruitjes af te halen, maar wie zijn wij om dieren op die manier hun habitat te ontnemen? En waarom kunnen we het niet gewoon samen doen, zij hun plekje aan de buitenkant, wij de spruitjes van de binnenkant. Hoe dat samengaat bewees ik een kwartier later. Nadat ik de pissebedden had uitgezet in een bloempot van verterend groen op het balkon was het namelijk etenstijd. De plek die net nog hun huis was lag nu dampend op mijn bord. Leven en laten leven, c’est ca!
door Peter Riphagen, beheerder van de Warmoezerij, een community moestuin op GOUDasfalt. Lees meer over Peter.